Từ 1-7, người dân được lựa chọn nơi nộp hồ sơ đăng ký đất đai trong phạm vi tỉnh

Gửi câu hỏi đến Tuổi Trẻ Online, bạn đọc Tuấn Sơn viết: “Tôi nghe nói sắp tới người dân sẽ được lựa chọn nơi làm thủ tục đăng ký đất đai. Xin hỏi quy định này ra sao?”.

Không bắt buộc nộp hồ sơ đăng ký đất đai tại nơi có đất

Thạc sĩ Ngô Gia Hoàng (Khoa luật thương mại Trường ĐH Luật TP.HCM) giải thích:

Ngày 12-6-2025, Chính phủ ban hành nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 và thực hiện đến trước ngày 1-3-2027.

Đáng chú ý, liên quan đến thủ tục, hồ sơ đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, nghị định 151 có điểm mới: Mở rộng quyền lựa chọn nơi nộp hồ sơ đăng ký đất đai trong phạm vi cấp tỉnh.

Hiện nay, theo khoản 3 và 4 Điều 21 Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định về điều tra cơ bản đất đai; đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và hệ thống thông tin đất đai quy định cụ thể nơi nộp hồ sơ đăng ký đất đai lần đầu và đăng ký biến động, phân biệt theo loại chủ thể (cá nhân, tổ chức, người Việt Nam định cư ở nước ngoài…) và cấp hành chính tiếp nhận. 

Cụ thể:

– Trường hợp đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu: cá nhân và cộng đồng dân cư nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa; tổ chức, tổ chức tôn giáo, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, người gốc Việt định cư ở nước ngoài và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được chọn nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa hoặc văn phòng đăng ký đất đai.

– Trường hợp đăng ký biến động đất đai: cá nhân, cộng đồng dân cư và người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được chọn nơi nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa, văn phòng đăng ký đất đai hoặc chi nhánh đăng ký đất đai. 

Riêng việc xác định lại diện tích đất ở của hộ gia đình, cá nhân trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao, đất thổ cư đã được cấp giấy chứng nhận trước ngày 1-7-2004 theo quy định tại khoản 6 Điều 141 của Luật Đất đai thì nộp tại bộ phận một cửa. 

Tổ chức, tổ chức tôn giáo, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài được chọn nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa hoặc văn phòng đăng ký đất đai. 

Nếu là bên nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản thì nộp hồ sơ theo tư cách của bên nhận.

Tuy nhiên, việc nộp hồ sơ đăng ký đất đai theo nghị định 101/2024/NĐ-CP thường gắn với nơi có đất. 

Ví dụ, cá nhân sống tại huyện A nhưng có đất ở huyện B thì khi đăng ký biến động đất đai phải nộp tại bộ phận một cửa huyện B/chi nhánh đăng ký đất đai huyện B – nơi có đất.

Điểm mới của Nghị định 151/2025/NĐ-CP là cho phép người dân và doanh nghiệp được lựa chọn nơi nộp hồ sơ đăng ký đất đai trong phạm vi cấp tỉnh, thay vì bắt buộc phải nộp tại nơi có đất như trước đây. 

Theo khoản 1 điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP: “Việc nộp hồ sơ quy định tại khoản 3 và khoản 4 điều 21 Nghị định số 101/2024/NĐ-CP thì người yêu cầu đăng ký được lựa chọn một trong các nơi nộp hồ sơ trên địa bàn cấp tỉnh”. 

Ngoài ra, kể từ 1-7-2025, không còn tổ chức chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện.

Thay vào đó, chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai đặt tại các đơn vị hành chính cấp xã hoặc khu vực liên xã, phường do UBND cấp tỉnh quyết định (khoản 2 Điều 16 Nghị định 151/2025/NĐ-CP).

Như vậy, từ 1-7-2025, người dân không còn bị giới hạn phải nộp hồ sơ tại nơi có đất, mà được quyền chọn bất kỳ xã nào trong tỉnh, hoặc nộp tại văn phòng đăng ký đất đai (cấp tỉnh), hoặc các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai đặt tại đơn vị hành chính cấp xã/liên xã. 

Điều này góp phần rút ngắn thời gian đi lại, giảm tải cho các điểm tiếp nhận hồ sơ đông dân, nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp trong lĩnh vực đất đai.

Không tách việc xác nhận quy hoạch, tranh chấp, sử dụng đất ổn định thành thủ tục riêng

Khoản 3 điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định rõ trách nhiệm của cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

Theo đó, người sử dụng đất không phải thực hiện chỉnh lý hồ sơ, giấy tờ liên quan đến đất đai sau khi sắp xếp, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. 

Việc này phải được cơ quan có thẩm quyền thực hiện đồng thời khi người dân thực hiện thủ tục hành chính về đất đai hoặc theo đề nghị tự nguyện của người dân. 

Quy định này tránh gây phiền hà, xáo trộn giấy tờ, giảm thiểu chi phí thời gian, công sức của người dân, đồng thời đảm bảo sự chuyển tiếp về mặt hành chính được thực hiện suôn sẻ, hiệu quả.

Khoản 4 điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP cũng hướng tới đơn giản hóa thủ tục hành chính trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong các trường hợp do UBND cấp xã cấp giấy chứng nhận lần đầu theo quy định tại các điều 137, 138, 139 và 140 Luật Đất đai 2024 (chủ yếu là công nhận quyền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà chưa có giấy chứng nhận). 

Theo quy định mới, UBND cấp xã khi thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận lần đầu không còn phải thực hiện riêng việc xác nhận về sự phù hợp với quy hoạch, không tranh chấp, đất sử dụng ổn định. 

Thay vào đó, các nội dung này sẽ được xem xét, đánh giá và thể hiện trực tiếp trong hồ sơ cấp giấy chứng nhận, không tách ra thành một thủ tục hành chính độc lập.

Điều này giúp rút ngắn quy trình xử lý hồ sơ, tránh lặp lại các xác nhận hành chính vốn đã được thực hiện trong quá trình kiểm tra, xác minh, giảm thủ tục hành chính cho UBND cấp xã và người dân.